Η ραγδαία πτώση των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών και η κρίση χρεών στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ τροφοδοτούν τα σενάρια για δραματικές εξελίξεις. Ο Γερμανός οικονομολόγος Νόρμπερτ Βάλτερ εκτιμά πως έχουμε ‘κραχ’.
 |
| Ο οικονομολόγος Νόρμπερτ Βάλτερ |
Τελικά τι συμβαίνει, ζούμε ένα κραχ ή πρόκειται μόνον για τα διορθωτικά ‘απόνερα’; Ο οικονομολόγος Νόρμπερτ Βάλτερ, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank υποστηρίζει ότι «έχουμε κραχ», διότι, όπως λέει: «τα περισσότερα και σημαντικότερα χρηματιστήρια του κόσμου βρίσκονται σε πτώση της τάξεως του 15%. Αυτό αγγίζει το επίπεδο ενός κραχ».
Και ο κ. Βάλτερ εκτιμά ότι υπάρχει μία «νέα, ιδιαίτερη διάσταση, η συστημική», η οποία προκαλεί σοβαρές ανησυχίες. Κατά τον Γερμανό οικονομολόγο «ο κόσμος αντελήφθη πως η υπερχρέωση πολλών ιδιωτών κυρίως στον τομέα των ακινήτων, αλλά και τα χρέη των κρατών ξεπέρασαν τόσο πολύ τα επιτρεπτά όρια, που τώρα μόνον με τη μείωση του χρέους, μπορεί να αλλάξει η κατάσταση.»
Ένα τέτοιο σενάριο φαίνεται πια σε όλους σχεδόν τους αναλυτές ρεαλιστικό. Πόσο μάλλον που τα αντικειμενικά δεδομένα, όπως υποστηρίζουν οι αναλυτές, έχουν περιορίσει τα εργαλεία αποτροπής της σημερινής ελεύθερης πτώσης στις διεθνείς αγορές. Ο Γερμανός οικονομολόγος υπογραμμίζει ότι όλα αυτά ήταν γνωστά στο σύστημα, δηλαδή στους επενδυτές και στις κυβερνήσεις: «Πρέπει να ομολογήσω ότι η καταδικαστέα συμπεριφορά πολλών επενδυτών ιδιωτών και μη είναι γνωστή εδώ και χρόνια. Οι επικριτές αυτής της συμπεριφοράς φώναζαν χρόνια ότι δεν πάμε καλά. Π.χ. η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, ένας σοβαρός θεσμός, ανέλυε και διευκρίνιζε συνεχώς τι θα συμβεί. Δυστυχώς την αγνοήσαμε.»
Σύμφωνα με τον Νόρμπερτ Βάλτερ έρχονται ακόμη μεγαλύτερες και δραστικότερες περικοπές και επομένως θα υπάρξει καθοδική πορεία στην οικονομική ανάπτυξη: «Κατ’ αρχήν η μείωση του χρέους σημαίνει όντως χαμηλότερους δείκτες ανάπτυξης. Εάν θα έχουμε όμως σταθερά χαμηλούς δείκτες ή εάν υπάρξει μία νέα ύφεση, που σε μερικά χρόνια, αφού κάνει τον κύκλο της, τελειώσει, αυτό εξαρτάται μόνον από το πόσο έξυπνες και αποφασιστικές θα είναι οι απαντήσεις που θα δώσουμε τώρα. Δηλαδή ενδέχεται να έχουμε καλές ή κακές εξελίξεις.»
Όλα παίζονται; Το σίγουρο είναι ότι η πτώση στα χρηματιστήρια δεν έχει ανακοπεί και αυτό εγκυμονεί διάφορους κινδύνους όπως π.χ. να υπάρξει και αναταραχή στις νομισματικές ισοτιμίες.
Henrik Böhme / Βιβή Παπαναγιώτου
Υπευθ.σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου
