Κάποτε εκεί, στην κορυφή των
Περουβιάνικων Άνδεων, υπήρχε μια λίμνη, η Yanacocha, “μαύρη λίμνη” στην παλιά
γλώσσα των Ινδιάνων Κετσούα.
Σήμερα το όνομα της λίμνης που
δεν υπάρχει πια, το έχει πάρει ένα τεράστιο επιφανειακό μεταλλείο που ανήκει στην Αμερικανική πολυεθνική Newmont
Mining. Το μεταλλείο Yanacocha είναι το
δεύτερο μεγαλύτερο μεταλλείο χρυσού στον κόσμο και το μεγαλύτερο στη Λατινική
Αμερική και είναι πραγματικά ένα τέρας: η συνολική έκταση των εγκαταστάσεων
(ορυγμάτων, εργοστασίων, χώρων απόθεσης) είναι 1.400.000 στρέμματα!
Αντιμέτωπες με τις συνέπειες της
ρύπανσης από όξινη απορροή, υδράργυρο και άλλα χημικά, οι οικογένειες της
Καχαμάρκα δίνουν έναν απελπισμένο αγώνα να υπερασπιστούν τα νερά τους και τον
τρόπο ζωής τους. Οι αγρότες αναφέρουν θανάτους ζώων, δραματική μείωση στην
απόδοση των καλλιεργειών και μια πλειάδα επιπτώσεων στην υγεία τους. Εν τω
μεταξύ η Newmont επιβάλλει την κυριαρχία της μέσω της διαφθοράς, της
τρομοκράτησης και της βίας.
Aπό το 1993 που ξεκίνησε, το
μεταλλείο δεν έπαψε ποτε να γεννά συγκρούσεις. Τον Ιούνιο του 2000, 150 κιλά
υδραργύρου διέρρευσαν από ένα φορτηγό της εταιρείας, με αποτέλεσμα πάνω από
1000 άνθρωποι να υποστούν τοξική δηλητηρίαση. Πολλοί υποφέρουν ακόμη από τις
συνέπειες, αλλά οι αγωγές τους για αποζημίωση από την εταιρεία δεν έχουν φέρει
ακόμη αποτέλεσμα (12 χρόνια).
Tο 2004, η εταιρεία ξεκίνησε
ερευνητικές γεωτρήσεις στο γειτονικó Cerro Quillish που έχει μεγάλα αποθέματα
χρυσού, αλλά βρίσκεται πάνω σε έναν πολύτιμο για την περιοχή υδροφορέα.
Οποιαδήποτε ομοιότητα με τις Σκουριές μάλλον δεν είναι τυχαία… Οι κάτοικοι
είπαν BASTA! Φτάνει. 10.000 άνθρωποι
βγήκαν στους δρόμους και μπλόκαραν τους δρόμους για το μεταλλείο για δυο
εβδομάδες. Φάγαν δακρυγόνα, ξύλο από την αστυνομία, φυλακίσεις και όλα τα σχετικά,
αλλά δεν έκαναν ούτε βήμα πίσω και τελικά η εταιρεία υποχρεώθηκε να υποχωρήσει
και να εγκαταλείψει το Cerro Quillish.
Ακτιβιστές δέχονται απειλές για
τη ζωή τους και ένας δολοφονείται. Οι αποκλεισμοί του μεταλλείου από κατοίκους
της περιοχής είναι συχνό φαινόμενο (φωτογραφία επάνω, από το Νοέμβριο 2011),
όπως και οι τσαμπουκάδες από την ιδωτική εταιρεία σεκιούριτι που προσέλαβε το
μεταλλείο.
Το τελευταίο project της
εταιρείας Yanacocha λέγεται Conga, ένα μέγα-μεταλλείο των 5 δις δολαρίων.
Έχουμε γράψει πολλές φορές για το Conga, δείτε εδώ. Ο ανυποχώρητος πόλεμος των
ιθαγενών campesinos ενάντια στο Conga κρατάει εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Δύο
φορές κυρήχθηκε στρατιωτικός νόμος, το μεταλλείο παρέμεινε για μήνες
αποκλεισμένο από τους κατοίκους, οι διαδηλώσεις γνώρισαν βίαια καταστολή με
νεκρούς, αλλά …φαίνεται ότι οι κάτοικοι θα νικήσουν! Το έργο έχει ανασταλεί
επ’αόριστον, ενώ κάποιοι αναλυτές προτείνουν στη Yanacocha να το πουλήσει για
να σταματήσει να χάνει λεφτά (εδώ). Ποιος τυχερός θα το πάρει…
Για τους κατοίκους της Καχαμάρκα,
το 2013 ξεκινάει με αγώνα: στις 14 Ιανουαρίου ήταν η 20η επέτειος της σύστασης
της εταιρείας Yanacocha, ήταν δηλαδή τα γενέθλια της εταιρείας. Οι Περουβιάνοι
είπαν ότι ήταν “20 χρόνια εξαπάτησης, διαφθοράς, αρπαγής της γης, εκλημάτων και
άλλων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων” και γιόρτασαν την επέτειο στους
δρόμους, διαδηλώνοντας ενάντια στο Conga.
 |
| CONGA NO VA! Όπως λέμε στα Ελληνικά ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ! |
Δείτε ολόκληρη την ταινία ΟΡΕΝ-ΡΙΤ στο vimeo. Δείτε επίσης το ντοκυμαντέρ “Η κατάρα του
χρυσού των Ίνκας”, σε τρία μέρη:
Και ναι, πάντα θα υπάρχουν χαμογελαστοί υπάλληλοι της
εταιρείας, της όποιας εταιρείας, που θα επιδεικνύουν με καμάρι το σεληνιακό
τοπίο που δημιούργησαν. Κι ας πεθαίνει ο κόσμος:
