ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Θεωρία και πράξη: Συνδυασμός ή συνύπαρξη; 2.

Αυτά που εξετάζω σε αυτή την σειρά των κειμένων επαναφέρουν το ζήτημα της θεωρίας, της πράξης και τον ρόλο των διανοουμένων. Οι διανοούμενοι εξουσίας, -λιανακανελιστές- δεν κατανοούν ότι σε καμία πράξη-μόνο σε θεατρική- δεν μπορούν να αποδειχτούν πολιτικές και θεωρίες βγαλμένες από γραφεία- πειραματικά εργαστήρια- όπου θεωρία και πράξη λαμβάνονται ως δεδομένα ξεχωριστά πράγματα που συνδυάζονται με δοσομετριτή, σε δόσεις αναλόγως των περιστάσεων.

Όπου βολεύει περισσότερη θεωρία κάπου αλλού περισσότερη πράξη, ενισχύοντας απλά την κομματική πολυσυλεκτικότητα προς άγραν ψήφων. Δεν αντιμετωπίζουν ρεαλιστικά την πραγματικότητα, δεν εισάγουν κανένα νέο δεδομένο στην διεξαγόμενη ταξική πάλη, αναπαλαιώνουν το ήδη εξαντλημένο σύστημα αξιών.

Όμως και πολλοί σημερινοί αγωνιστές λαθεμένα κατά την γνώμη μου παλεύουν να αποδείξουν την θεωρία δια της πράξεως και την πράξη δια της θεωρίας, εγκλωβισμένοι στην ίδια «συνδυαστική»τακτική των κομμάτων εξουσίας. Επιπλέον ταυτίζουν την θεωρία με την κάθε δοσμένη ιδεολογία κηρύσσοντας μια ιδιότυπη «παλιγγενεσία». Καταπληκτικά αναλύει η Έλλη Παππά την αρχαία θεωρία (στωικοί) της εκπύρωσης: «…το καινούργιο που θα φέρει η παλιγγενεσία θα είναι η αποκατάσταση του παλιού, γιατί ο κόσμος που θα ξαναγεννηθή θα γίνει με τα ίδια υλικά, θα υπόκειται στις ίδιες αιτίες που δεν μπορεί παρά να φέρουν τα ίδια αποτελέσματα, οι ίδιες μορφές θα γεννιούνται ύστερα από κάθε εκπύρωση για να χαθούν στη νέα εκπύρωση και να ξαναγεννηθούν. Όλα θα είναι άλλα και όμοια με τα προηγούμενα όλοι θα είναι άλλοι και όμοιοι με εκείνους που έζησαν ανάμεσα στις προηγούμενες εκπυρώσεις. Η ιστορία θα κινείται μέσα στον ίδιο φαύλο κύκλο, ζωή-αφανισμός- επανάληψη, ένα αέναο Α-όχι Α-Α μέσα σε μια τυφλή αιτιοκρατία, με την ίδια στείρα αναγκαιότητα που δεν επιδέχεται αλλαγή…» (*)

Κατά την γνώμη μου η σημερινή κρίση βοηθάει να κατανοηθεί ότι η φύση της θεωρίας και της πράξης είναι…πράξη, όταν παύουν να «συνδυάζονται», όταν συσχετιστούν αλληλεξαρτηθούν και κυρίως βρουν διέξοδο έκφρασης στο έδαφος της αγωνιστικής πραγματικότητας. Αφού λοιπόν η διανοητική προσπάθεια παύει να θεωρητικολογεί ανούσια επί ιδεολογικών δεδομένων, αποκτά πολύ πρακτική αξία, να ερευνά το παρελθόν και το παρόν, να εντοπίζει και να παρουσιάζει τα στοιχεία που φέρνουν την ήττα και τα σπέρματα που φέρνουν το μέλλον, δηλαδή ωρίμανση προϋποθέσεων. Αυτή η επίπονη δουλειά δεν προσφέρει την δημοσιότητα την αναγνωρησιμότητα ή τα χρήματα που παρέχονται στους σημερινούς μπροστάρηδες των θολών εφόδων της αντικαπιταλιστικής ανυπακοής και της ορθολογιστικής μικροαστικής μεταρρυθμιστικής διαχείρισης των σεμνών και ταπεινών νοικοκυραίων.
Μα θα μου πείτε είναι δυνατόν να παραγραφούν οι διανοούμενοι, οι καθ΄ ύλην αρμόδιοι για την παραγωγή και εισαγωγή ιδεολογίας στους εκάστοτε καταπιεζόμενους; Ποίοι πως και από πού θα διεκπεραιώσουν το σημαντικό αυτό καθήκον; Εκ των γεγονότων κρίνοντας θεωρώ πώς αυτό μπορεί να γίνεται από εκείνους που αντιλαμβάνονται την νόηση ως το αποτελεσματικότερο ανθρώπινο όπλο που λειτουργεί επί πραγματικού χρόνου, είναι δε ποιο εύκολο για εκείνους που δεν χρειάζεται να γίνουν κάτι που δεν είναι, γιατί απλά …είναι. Πάλι δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα, κατανοώ ότι αυτοί που συνταυτίζονται με την πραγματικότητα με το σύστημα, δεν μπορούν να το υπερβούν, μοιραία το αναπαράγουν στερούμενοι οραμάτων και ιδεολογίας, τότε πως ο αγώνας θα βρίσκει διέξοδο;


Γιάννης Τσίχλας Φεβρουάριος 2008 *


Έλλης Παππά: Αποχαιρετισμός στον αιώνα μου. σελ.58


Συνεχίζεται στο επόμενο: 3ο.Μεγάλες ιδέες και κοινή γνώμη.