4 μήνες, 3 εβδομάδες και δύο μέρες
του Ρουμάνου σκηνοθέτη Κριστιάν Μουνγκιού
Πρόκειται για μιά βαριά κουλτουριάρικη ταινία. Χωρίς μουσική και με γρήγορη δράση και σασπένς, με την κάμερα να τρέχει πίσω από τους ηθοποιούς. Πάντως η ταινία δεν προσφέρεται για κάποιους που περιμένουν μιά ευχάριστη βραδιά, συνηθισμένοι σε αμερικάνικες ταινίες. Η ταινία είναι δραματική, δομημένη σε μιά καφκική ατμόσφαιρα. Η ταινία τιμήθηκε και με βραβείο καλύτερης ταινίας από τη Διεθνή Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου.
Ο Μουνγκιού έγινε ο πρώτος Ρουμάνος σκηνοθέτης που κερδίζει το «Χρυσό Φοίνικα», στο φεστιβάλ των Κανών, το Μάιο του 2007, που το άξιζε κατά τη γνώμη μου. Η πρεμιέρα της ταινίας στις ελληνικές αίθουσες έγινε τον Οκτώβριο του 2007.
«4 μήνες, 3 εβδομάδες και δυο μέρες» είναι ο τίτλος της ταινίας που ξεσήκωσε τις Κάνες κι είναι η ιστορία δυο κοριτσιών, που η μία από τις δύο, η πιο αδύναμη συναισθηματικά, θέλει να κάνει έκτρωση
Το στόρι της ταινίας έχει ως εξής. Βρισκόμαστε στο 1987. Η νεαρή και άτολμη Γκαμπίτα είναι έγκυος και θέλει να κάνει έκτρωση, κάτι που απαγορεύεται από το 1966 στη Ρουμανία ως μέτρο για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας. Η φίλη της Οτίλια, πιο αποφασιστική, της υπόσχεται να τη βοηθήσει. Συναντάει εκείνη το γιατρό, ένα σκιτζή χασάπη, που η συμπεριφορά του δεν εμπνέει για τη συνέχεια. Μέσα στην αρρωστημένη ατμόσφαιρα της παράνομης δοσοληψίας και τους κινδύνους που κρύβει η έλλειψη υγιούς περιβάλλοντος η επέμβαση τελικά γίνεται.
O Κρίστιαν Μούντζιου επιλέγει για πρωταγωνίστρια της ιστορίας τη φίλη, παρά την έγκυο ή το γιατρό, αφού εκείνη είναι το πιο κοντινό πρόσωπο στο θεατή-παρατηρητή, ο εξωτερικός παράγοντας. Η Οτίλια είναι μέσα στο πλάνο ότι και να γίνει, βλέπουμε διαρκώς τις εκφράσεις και τις χειρονομίες τις καθώς οι υπόλοιποι κινούνται εντός κι εκτός του σταθερού κάδρου. Η κάμερα την ακολουθεί κι ενώ σημαντικά πράγματα συμβαίνουν κάπου αλλού εμείς δεν τα βλέπουμε, με συνέπεια να μοιραζόμαστε την αγωνία της κοπέλας και ν’ αντιλαμβανόμαστε ακόμα πιο έντονα τη συναισθηματική της κατάσταση. Όταν λείπει απ’ το ξενοδοχείο και κάθεται στο τραπέζι γενεθλίων της μητέρας του φίλου της, εμείς θέλουμε η κάμερα να κόψει στο δωμάτιο της Γκαμπίτα όμως ο Μούντζιου δε μας κάνει τη χάρη, όπως δεν την έκανε και στην πρωταγωνίστριά του.
Τα παπαγαλάκια, που παριστάνουν τους κριτικούς κινηματογράφου, λένε πως η ταινία είναι δομημένη ενάντια στο καθεστώς Τσαουσέσκου. Ξεχνάνε πως τα ίδια ακριβώς πράγματα γίνονται σε πολλές χώρες, και πως την απαγόρευση της άμβλωσης προωθεί η χριστιανική φονταμενταλιστική δεξιά των ΗΠΑ, και της Ευρώπης, και αν καταφέρουν κάτι τέτοιο, τότε χιλιάδες αθώες κοπέλες θα πέφτουν θύματα χασάπηδων κομπογιανιτών, και θα κινδυνεύει η ζωή τους, μακριά από τα νοσοκομεία. Άρα δεν μπορούμε να περιορίσουμε την ταινία στα στενά όρια της Ρουμανίας η στα χρονικά όρια του καθεστώτος Τσαουσέσκου.
Η ταινία είναι περιγραφική σε σχέση με το ζήτημα της έκτρωσης, δεν δίνει καμιά λύση, και πως θα μπορούσε άλλωστε. Γνώμη μου είναι ότι σταματάει κάπως απότομα. Αλλά αυτό δεν μειώνει σε τίποτα την αξία της ταινίας.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΑΤΟΣ
