Με αφορμή την απόδοση ποινών στους ανήλικους οι οποίοι συνέβαλαν, αν όχι έφεραν την αποκλειστική ευθύνη για τον θάνατο του μικρού Άλεξ, της οικογένειας των μεταναστών στην επαρχιακή πόλη, πλανώνται αμείλικτα ερωτήματα για την υπόθεση αυτή τα οποία επικεντρώνονται σε ένα: Πως είναι δυνατόν ανήλικα παιδιά να προβαίνουν σε ενέργειες οι οποίες να καταλήγουν στον θάνατο ενός συνομηλίκου τους, ποιός είναι ο ρόλος της κοινωνίας που τα διαμορφώνει, ποιός είναι ο ρόλος της οικογένειας; Αν κάποιος θελήσει ξετυλύγοντας το κουβάρι να προσεγγίσει πτυχές του προβλήματος θα μπορούσε να επικεντρωθεί:
· Στο δεδομένο ότι η νεοελληνική κοινωνία χαρακτηρίζεται από άκρατο ρατσισμό ο οποίος εκδηλώνεται παντού.
· Στο γεγονός ότι το σχολείο για τους αλλοδαπούς μαθητές δεν αποτελεί ούτε μέσο στήριξης, ούτε φορέα κοινωνικοποίησης και προσαρμογής τους, αντίθετα, οι υποδομές της εκπαίδευσης οδηγούν, σε πολλές περιπτώσεις, στη γκετοποίηση και τον αποκλεισμό τους από τη μαθητική κοινότητα.
· Στην επίδραση που ασκούν τα προβλήματα ανισότητας, ανταγωνισμού και αναξιοκρατίας τα οποία είναι κυρίαρχα στην κοινωνία
Το γεγονός ότι η κοινωνία μας έχει πάψει προ πολλού να εμπνέεται από υψηλά ιδανικά και έχει υποταχθεί στη λογική του καταναλωτισμού, στα πλαίσια ενός υπέρμετρου ανταγωνισμού, καθορίζει αναλόγως και τη στάση της. Η ανάγκη για πνευματική καλλιέργεια και νέες αναζητήσεις αντικαταστάθηκε από μια χαμηλής ποιότητας «ψυχαγωγία» (κυρίως τηλεθέαση). Η ομορφιά της παραγωγικής – δημιουργικής επαγγελματικής διαδικασίας έδοσε τη θέση της στην αναζήτηση της σιγουριάς μιας θέσης στο δημόσιο. Η κοινωνική συνοχή έχει από χρόνια διαρραγεί, παραχωρώντας, με τη σειρά της, τη θέση της στην απομόνωση και τον κατακερματισμό, βοηθώντας, στην ανάπτυξη της διαφθοράς και την αναζήτηση του εύκολου κέρδους. Αν προσθέσει κανείς και τις επεμβάσεις που καταργούν κάθε έννοια του κράτους δικαίου, τότε εύκολα κατανοούνται τα ασφυκτικά πλαίσια μέσα στα οποία μεγαλώνει η νέα γενιά, περιβάλλον το οποίο καταδείχτηκε περίτρανα, δια στόματός της, στις πρόσφατες κινητοποιήσεις.
Το συμβάν αυτό μας επιβάλλει να σκεφτούμε και να επανατοποθετηθούμε στα ζητήματα της κοινωνικής ανάπτυξης και της διαπαιδαγώγησης των νέων στις διαχρονικές αξίες του σεβασμού και της ελευθερίας του διπλανού μας. Ζήτημα το οποίο άπτεται του στοιχειώδους ανθρώπινου δικαιώματος στη ζωή, ανεξάρτητα του χρώματος, της εθνικότητας, της θρησκείας. Με έναν τρόπο επανερχόμαστε στην εποχή του σκοταδισμού και των ανισοτήτων, θέματα που τυπικά (νομικά, θεσμικά) έχουν λυθεί από την περίοδο του Διαφωτισμού. Σε μια κοινωνία όλα είναι ξεχωριστά και όλα ταυτόχρονα συνδέονται. Η χαμηλή απαίτηση από τον εαυτό μας για γνώση χαμηλώνει την προσπάθεια του δασκάλου για μετάδοσή της, υποβιβάζοντας, με αυτόν τον τρόπο, το εκπαιδευτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο τελείται η διαδικασία της μάθησης. Συμπερασματικά, η μονάδα (το πρόσωπο) αναδεικνύεται μοχλός δύναμης αναδιαμόρφωσης μιας κοινωνίας υγιούς και εμπνευσμένης, μακριά από παθογένειες και βιαιότητα.
Αμαλία Τανδρία
