Προτελευταία μέρα στην Κούβα και τελευταίο βράδυ.
Η μέρα ξεκίνησε με το ταχυδρομείο, όπου θέλαμε να στείλουμε τα ρούχα στον Rafael, αυτά που είχαν μείνει από τις χαμένες βαλίτσες. Το ταχυδρομείο κόστισε όσο κοστίζει και αν το στέλναμε από την Αθήνα. Και το διάστημα που είπαν ότι θα κάνει να φτάσει, La Habana-Santiago είναι μία εβδομάδα. Ελπίζω να μην είναι κουβανική εβδομάδα, που σημαίνει ίσως και ένα μήνα.
Μετά κάναμε βόλτα έξω από το Chino Barrio, την κινεζική συνοικία και είπαμε να επισκεφτούμε και το κατάστημα των πούρων στο εργοστάσιο Partagas. Εκεί απ’ έξω βέβαια ήταν και οι περισσότεροι, που σε πλησίαζαν για πούρα. Μέχρι και 2 καλοντυμένοι, που αυτή μάλλον ήταν η βασική τους δουλειά. Ο Βαγγέλης φυσικά πήγε να δει κι ας μην είχαμε λεφτά ν’ αγοράσουμε. Δεν χαλούσε χατίρι σε κανέναν.
Αποφασίσαμε να πάμε στην Habana Vieja και να πιούμε το καλύτερο mojito της Αβάνας, στο μπαρ των καλογέρων. Ένα μπαρ, που ήταν παλιό μοναστήρι, και τώρα είναι μάλλον ξενοδοχείο, που οι υπάλληλοι είναι ντυμένοι σαν τους καθολικούς καλόγερους και γενικά έχει μια ατμόσφαιρα μοναστηριακή. Μέχρι και η μπάντα που παίζει εκεί, εκτελεί τα κουβανικά τραγούδια με στυλ κλασσικής μουσικής. Φυσικά δεν διαψευστήκαμε και αυτή την φορά. Πράγματι είναι το καλύτερο mojito, που έχουμε πιεί στην Αβάνα.
……………..
Τελικά επικρατεί μεγάλος οικοδομικός οργασμός εδώ. Πάρα πολλά κτίρια, όχι μόνο δημόσια ή τουριστικά αξιοθέατα, αλλά και άλλα, τα φτιάχνουν και τα ανακαινίζουν, ανάμεσα σ’ αυτά και το Μουσείο της Επανάστασης, που ήταν το παλάτι του Batista. Στα περισσότερα κρατούν τις προσόψεις και από μέσα τα γκρεμίζουν και τα ξαναφτιάχνουν. Τις πολυκατοικίες, τις επισκευάζουν και ήταν αρκετά που ήταν έτοιμα να πέσουν οι προσόψεις και τα υποστυλώνουν, μέχρι να τα φτιάξουν.
Το βράδυ η βόλτα περιείχε Malecon. Ήταν άλλωστε το τελευταίο μας βράδυ στην Κούβα και τι πιο καλός αποχαιρετισμός από μια βόλτα στην Malecon το σούρουπο, αγναντεύοντας το πέλαγο, τον ωκεανό καλύτερα, και θαυμάζοντας το απολαυστικό ηλιοβασίλεμα της Αβάνας.
Παρεμπιπτόντως, σιγουρευτήκαμε ότι η Malecon έχει καθαρίσει από jineteros. Αλλά και η ίδια η Αβάνα μας επιφύλαξε ωραίο αποχαιρετισμό. Καθίσαμε στην ηρεμία του σούρουπου, ο καθένας βυθισμένος στις σκέψεις του για τον τελειωμό αυτού του ταξιδιού, απέναντι από την Fortaleza και έφτανε στ’ αυτιά μας από το κάστρο, ολόκληρη μπάντα να παίζει στρατιωτικά εμβατήρια (ο θεός να τα κάνει αφού σε κάθε γύρισμα της μουσικής, έλεγες τώρα θα γυρίσει σε salsa). Και θυμηθήκαμε ότι κάθε βράδυ στις 9.00 γίνεται από το κάστρο ο καθιερωμένος κανονιοβολισμός. Έτσι ακούσαμε όλη την τελετή από μακριά, η οποία ήταν μαγευτική. Όσο βράδιαζε ακούγονταν όλο και περισσότερο τα τραγούδια της μπάντας, τα στρατιωτικά παραγγέλματα από το τελετουργικό, άστραφταν τα φλας από τις μηχανές και ακούγονταν οι φωνές του κόσμου που επευφημούσε. Μέχρι και το φως της δάδας είδαμε που άναψε το φυτίλι και ακούστηκε ο κανονιοβολισμός. Ήταν τόσο μαγική εκείνη η στιγμή, μέσα στην ησυχία της νύχτας, που σκέφτηκα ότι σήμερα εμείς αποχαιρετάμε την Αβάνα, αλλά μας αποχαιρετά κι αυτή, με τρόπο που δεν θα τον είχαμε φανταστεί. Η βόλτα στην Malecon έκλεισε με δύο πλανόδιους μουσικούς που μας αποχαιρέτησαν και αυτοί παίζοντας το chan chan, με κιθάρα και ακορντεόν σε μια εξαίσια εκτέλεση, καθώς και το παλικάρι που μας έφτιαξε από φύλλα, 4 γρύλλους και μας ευχήθηκε buena suerte (καλή τύχη).
Το βράδυ έκλεισε σ’ ένα ήσυχο μπαράκι της Malecon, όπου το συγκρότημα μας είπε να ζητήσουμε όποιο τραγούδι θέλουμε και θα μας το παίξουν. Εμείς ζητήσαμε να μας παίξουν το Lagrimas negras (μαύρα δάκρυα). Μας είπαν ότι είναι τραγούδι του 1929, από το Trio Matamoros και ότι φέτος έκλεινε 80χρόνια.
Ένα παλιό τραγούδι, σ’ ένα παλιό μπαρ, πάνω στην πολυδιαφημισμένη Malecon, στην παλιά Αβάνα.
